ĐỂ CÓ BỘ NÃO KHỎE MẠNH

DINH DƯỠNG TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC CHO NÃO

 

Trong khi ngủ, não sàng lọc thông tin trong ngày để đưa vào bộ nhớ. Muốn được vậy thì giấc ngủ phải sâu. Tốt hơn nữa là làm sao để bận đến đâu cũng cần có giấc ngủ trưa. Không cần ngủ lâu, không cần hơn 30 phút, chỉ cần 10-15 phút đã đủ để dọn đường “phần cứng” của não bộ. Trong khi thầy thuốc khắp nơi nghiên cứu cách chữa bệnh Alzheimer đụng gì quên đó của người già thì tình trạng đãng trí vừa nghe quên liền, chưa nói hết đã quên của người trẻ đã vượt xa mức báo động.

Nhờ ngủ ngon mà nhớ

Não cần giấc ngủ sâu để ... làm việc. Chính vì chất lượng của trí nhớ gắn liền với độ sâu của giấc ngủ, theo kết quả nghiên cứu ở Đại học Schleswig-Holstein (Đức) thì người mất ngủ ... mất luôn trí nhớ.

Tất cả tín hiệu thần kinh trong ngày được bộ não tập trung, nhưng để đó. Chính trong lúc ngủ là lúc não sàng lọc thông tin để đưa vào bộ nhớ.

Muốn được vậy thì giấc ngủ phải sâu, phải ngon, ngủ dậy thấy sảng khoái phấn chấn tinh thần. Tốt hơn nữa là làm sao để bận đến đâu cũng cần có giấc ngủ trưa. Không cần ngủ lâu, không cần hơn 30 phút, chỉ cần 10-15 phút đã đủ để dọn đường “phần cứng” của não bộ.

Biết là giấc ngủ quan trọng nhưng nếu tưởng chỉ cần dùng thuốc an thần để ngủ cho được nhằm tăng cường trí nhớ, thì lầm to. Thuốc an thần tuy tạo được giấc ngủ nhưng não bộ đồng thời cũng bị "ngủ mê" một lèo khiến quên luôn công việc ghi vào bộ nhớ.

20% năng lượng cho tư duy

Đừng thấy não nhỏ nên nghĩ não ít ăn. Não lúc nào cũng tiêu thụ không dưới 20% năng lượng của cơ thể riêng cho chức năng tư duy. Não vì thế rất cần nước và chất đường cho tiến trình sinh năng lượng.

Theo các chuyên gia ở Đại học Erlangen (Đức), uống không đủ nước trong ngày lại thêm bữa ăn tối quá kiêng khem thiếu chất ngọt là một trong các lý do khiến bao nhiêu tín hiệu thần kinh vừa nhập vào lại ra ngay, cứ như nước đổ đầu vịt.

Không béo không bổ

Bên cạnh nước và chất đường, chất béo lại cần thiết cho cấu trúc của tế bào thần kinh, như Omega-3, acid linoleic... là món ăn chính của bộ não. Đừng tưởng cử béo thì tốt cho não.

Trái lại là khác. Đừng để tăng Lipid-chất béo (mỡ) trong máu vì đó là yếu tố bất lợi cho hoạt động của bộ não. Nhưng thiếu chất béo trong cơ thể cũng tai hại tương tự. Thêm vào đó, não không thể dẫn tín hiệu thần kinh, dù là hình ảnh hay âm thanh vào bộ nhớ nếu thiếu dưỡng khí.

Chính vì thế mà nhiều thầy thuốc khuyên dùng cây thuốc có công năng cải thiện hàm lượng dưỡng khí trong não bộ, như bạch quả, việt quất, ngay cả cho người chưa có triệu chứng đụng đâu quên đó.

Đừng ngồi yên nếu còn thương não

Nhiều công trình nghiên cứu về bệnh lý do stress cho thấy, người vận động thể dục thể thao trong ngày ít quên hơn người thích ngồi nhiều hơn đi. Theo các nhà nghiên cứu về lão khoa ở Hoa Kỳ, vận động là điều kiện để bộ não không thiếu dưỡng khí trong đêm.

Tỷ lệ tai biến mạch máu não cũng như bệnh trầm uất thấp hơn thấy rõ ở nhóm người cao tuổi nhưng còn hăng hái hoạt động. Không cần nhiều nhưng đều đặn-hợp lý. Cũng không cần thái quá, nhẹ nhàng thôi như: đi bộ, bơi lội, đạp xe, khí công, ... miễn là ngày nào cũng có.

Trăm hay không bằng tay quen

Cũng như các nội tạng khác, muốn não ngày nào cũng “bén nhọn” mà không tập luyện chẳng khác nào đi thi mà không học bài. Kiểu nào cũng được: chơi cờ, chơi ô chữ, sudoku, học ngoại ngữ, vẽ tranh, ... kiểu nào cũng tốt, miễn là đừng ngồi yên mỗi ngày nhiều giờ trước máy truyền hình vì nó tai hại vô cùng cho bộ não, ngay cả ở người còn trẻ, ngay cả ở trẻ con!

Căng thì căng, nhưng đừng quá thẳng

Stress là khó tránh trong cuộc sống. Khó tránh nhưng thiếu stress cũng không xong. Chỉ khổ cho não bộ vì độc tố nẩy sinh trong tình huống stress bôi nhọ bộ nhớ, chẳng khác nào virút trong máy tính. Biết vậy thì đừng già néo rồi tự làm đứt dây.

Chính vì vậy phải tìm cách pha loãng stress bằng thể dục thể thao, thiền định, ... kiểu nào cũng được, miễn vui là chính, để chủ động bảo vệ tế bào thần kinh bằng hoạt chất sinh học có tác dụng kháng oxy-hóa.

Thêm vào đó, đừng tự đầu độc cơ thể và bộ não bằng thuốc lá, rượu bia, thịt mỡ, thức ǎn nhanh và béo! Với bộ não “ngập rác” thì cái quên là chắc 100% vì não đâu còn chỗ nào để nhớ!

Ăn gì tốt cho não ?

Những thực phẩm thông thường quanh ta có thể tạo nên điều kì diệu là tăng cường trí nhớ và khả năng tập trung đấy!

Hãy ăn đồ ăn có chứa đường tự nhiên!

Não bộ vốn tiêu hao rất nhiều năng lượng. “Nhiên liệu” chính mà não bộ sử dụng để có được nguồn năng lượng cần thiết đó chính là đường. Tuy nhiên, đường trong các thực phẩm tự nhiên như ngũ cốc, hoa quả sấy… tốt hơn các loại đường được sử dụng trong bánh kẹo.

Vậy trước kì thi hay làm những việc cần nhiều hoạt động trí óc, bạn nên ăn những đồ ăn chế biến từ bột mì, gạo… hay hoa quả khô. Ngoài ra, đừng quên bổ sung protein và chất béo vốn là những thành phần thiết yếu trong sản xuất hooc môn và các tế bào cho cơ thể. Các loại quả sấy khô luôn là thực phẩm tốt cho não bộ !

Bổ sung vitamin B

Trong số các vitamin, vitamin nhóm B giúp bạn nâng cao khả năng tư duy nhất. Có thể kể ra 1 số loại vitamin B quan trọng như:

Vitamin B9 – axit folic – có trong các loại hạt, cải xoong, pho mát, lòng đỏ trứng gà giúp não không bị mệt.

Vitamin B1 trong ngũ cốc giúp tập trung cao độ.

Vitamin B12 đảm bảo trẻ ở tuổi dậy thì phát triển trí não 1 cách hài hoà.

Nguyên tố vi lượng

Các nguyên tố vi lượng dù chiếm tỷ lệ rất ít nhưng lại đặc biệt quan trọng trong hoạt động của các cơ quan trong cơ thể và nhất là não. Sắt là nguyên tố không thể thiếu để có được trí nhớ tốt. Sắt có nhiều trong các loại thịt. I-ốt cũng quan trọng không kém trong quá tình phát triển tư duy. I-ốt có nhiều trong rong biển, cá, các loài giáp xác, giá đỗ, đỗ và các thực phẩm làm từ sữa.

Uống nước đầy đủ

Cơ thể thiếu nước khiến lượng máu giảm và kéo theo hiện tượng thiếu nước trong các tế bào. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với não bởi các tế bào thần kinh ở não rất nhạy cảm. Khi lượng nước trong cơ thể giảm 2% ( Nhu cầu nước của người trưởng thành khỏe mạnh ≈ 40ml/kg/24h. Ví dụ: người nặng 60kg thì nhu cầu nước trong ngày cần từ 2,4 lít tính cả nước canh ăn cơm, nước uống thuốc), quá trình tư duy kém đi và khả năng tập trung cũng giảm. Vì thế, hãy uống đủ nước mỗi ngày, ngay cả khi bạn không khát.

Một chút chất kích thích cho não

Uống nhiều chè và cà phê không tốt cho cơ thể nhưng sử dụng chúng với liều lượng nhỏ lại giúp tăng khả năng tư duy của não lên tới 10 lần so với bình thường.

Ngược lại, những chất kích thích có cồn thậm chí là rượu vang cũng không tốt cho trí nhớ của bạn.

Những thực phẩm tốt cho trí não ?

Có một số loại thực phẩm không chỉ cung cấp cho cơ thể các vitamin và khoáng chất thiết yếu giúp tăng cường sức khoẻ, mà còn là “bạn đồng hành” trong việc “chăm sóc” cho trí não.

Chocolate

Các nhà khoa học đã chứng minh rằng, chất chống oxy hoá có ở chocolate gọi là flavonols có khả năng tăng lưu lượng máu lên não. Bạn sẽ tìm thấy nhiều chất oxy hóa này trong chocolate đen, còn những loại chocolate trắng hoặc chocolate có sữa thì hàm lượng flavonols thường ít hơn.

Cá

Ăn cá nói chung rất có lợi cho sức khỏe của bạn, đặc biệt là cho bộ não. Cá có chứa Omega-3 là một axít béo rất có lợi cho cơ thể. Ăn cá 3-4 lần/tuần có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer do những axit béo giúp chức năng não được tăng cường hơn. Omega-3 còn cung cấp thêm oxy lên não, cũng như cho phép giữ lại một trong những thông tin mới trong khi vẫn lưu giữ các thông tin cũ. Cá tốt nhất cho sức khỏe của não là cá hồi, cá ngừ và cá trích.

Các loại hạt

Các loại hạt như lạc, hạt điều, hạnh nhân, hạt bí, hạt hướng dương và một số loại khác cũng rất tốt cho não của bạn. Hạt có chứa Omega-3 và Omega-6, cũng như folate, vitamin E và vitamin B6. 

Tất cả những chất dinh dưỡng này cho phép bạn có những suy nghĩ rõ ràng hơn. Chúng cũng giúp bạn suy nghĩ tích cực hơn, bởi vì Omega-3 và Omega-6 có tác dụng như là thuốc chống trầm cảm tự nhiên.

Trứng

Cholin – một chất giống vitamin – được giới khoa học đánh giá là “món quà tuyệt vời” đối với bộ não. Lòng đỏ trứng là thức ăn chứa nhiều cholin nhất. Trong 50g lòng đỏ trứng có gần 500mg chất cholin, tương tự như lượng cholin có trong 100g gan, nhiều gấp 2,5 lần so với lượng cholin có trong 100g thịt chim.

Mỗi ngày ăn từ 1 – 2 quả trứng sẽ đảm bảo được lượng cholin cần thiết cho não bộ và cải thiện trí nhớ của bạn.

Trà

Nếu bạn quên uống cà phê hãy thử uống một tách trà! Trà tươi xanh hoặc chè khô đều có lợi cho não bộ vì chúng chứa đầy đủ cafein. Đã bao giờ bạn cảm thấy một ngày mà trong người khô cằn như thiếu nước, thân thể mệt mỏi, và không thích suy nghĩ? Nó có thể là vì bạn thiếu chất cafein trong não. 

Cafein giúp cho tâm trí của bạn nhẹ nhàng, tươi vui và hoạt bát hơn. Chất này còn giúp não bộ thư giãn, chống mệt mỏi. Trà xanh có tác động mạnh hơn nhiều so với trà đen, nhưng nhìn chung cả hai đều rất tốt cho bạn. Thưởng thức trà vào sáng sớm để giúp não bộ bắt đầu ngày mới tràn đầy sức sống.

Ngũ cốc nguyên hạt

Lúa mỳ, bột yến mạch, lúa mạch và những loại khác, tất cả các loại này đều làm tăng lưu lượng máu đến não bộ, giúp não có khả năng hoạt động tốt hơn. Ngoài ra, các loại này có chứa rất nhiều vitamin B6, đầy đủ các sinh tố B. 

Sinh tố B là rất tốt cho bất cứ ai đang cố gắng cải thiện trí nhớ. Nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng mất trí nhớ đột ngột thường xuất hiện vào thời gian khi bạn 60 hoặc 70 tuổi, nhưng nếu bạn ăn nhiều ngũ cốc thì nguy cơ này cũng sẽ giảm đi.

Quả việt quất và dâu tây

Nhiều nghiên cứu cho thấy, quả việt quất và dâu tây rất có tác dụng trong việc cải thiện trí nhớ và kỹ năng hoạt động trong cơ thể. Ngoài ra, trong hai loại quả này còn chứa chất chống oxy hóa có thể bảo vệ não bộ của bạn khỏi quá trình oxy hóa.

Đường

Chỉ cần một thìa đường có thể đẩy mạnh hoạt động cho não bộ của bạn, mặc dù các hiệu ứng chỉ duy trì được trong thời gian ngắn. 

Bạn có thể ăn một cái gì đó có vị ngọt tự nhiên như trái cây tươi, hoặc tiếp cận với các loại carbohydrate trong ngũ cốc như mì ống để cải thiện sự chú tâm mà không làm nới rộng vòng eo của bạn.

Trái bơ

Loại trái cây này không chỉ giúp giảm cholesterol xấu và giảm nguy cơ của sự tích tụ mảng bám răng, tăng cường lưu thông máu và năng lượng cho não bộ. 

Quả bơ cũng rất giàu acid béo omega-3. Bơ là một lựa chọn thay thế tuyệt vời cho hải sản đối với những người không thích ăn cá.

Rau xanh

Hãy ăn các loại rau xanh như rau bina, bông cải xanh, cải xoăn, rau mùi tây, cải mầm Brussels và củ cải để giữ cho trí não bạn luôn nhạy bén nhờ hàm lượng cao của acid folic trong các loại rau này.

Các nguyên tố bổ sung

Nếu bạn không thể ăn đủ các loại thực phẩm tốt cho trí não mỗi ngày, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về việc bổ sung thêm các nguyên tố vi lượng vào chế độ ăn uống của bạn. 

Chúng là các loại vitamin như B, C, E, và chất dinh dưỡng như beta-carotene, magie, nhân sâm và bạch quả được cho là giúp tăng cường trí nhớ và khả năng tập trung của bạn./.